Το ερωτηματολόγιο που μελετά τα γεγονότα του τελευταίου έτους, μας δίνει χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με γεγονότα που επιβάρυναν τον οργανισμό μας και την ψυχική μας υγεία.
Πολλά από αυτά πιθανόν να μην τα συσχετίσαμε ποτέ με το στρες, καθώς οι ασυνείδητες εκφάνσεις του δεν θα φτάσουν ποτέ στο συνειδητό μας.
Η συνειδητοποίηση μας επιτρέπει να κατανοήσουμε και να παρέμβουμε σε τομείς που θα περνούσαν απαρατήρητοι ενώ με κατάλληλες παρεμβάσεις της ψυχολογίας της γνωσιακής επιστήμης και της φυσιολογίας θα μπορέσουμε να βελτιώσουμε τον γενικό δείκτη της ποιότητας ζωής.
Όσο υψηλότερο είναι το σκόρ μας, τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες να αναπτύξουμε ψυχοσωματικές ασθένειες.
Τα καλά νέα είναι μπορούμε να αντισταθμίσουμε αυτό το σκορ εστιάζοντας στις απαντήσεις που σκοράραμε υψηλά.
Με ποιο τρόπο;
1.Μιλώντας για τα πράγματα που δεν μπορούμε να αλλάξουμε καθώς η λεκτική έκφραση απελευθερώνει τις κακές μπλοκαριμένες ορμόνες στο σώμα,
2.Μιλώντας για τα πράγματα που μπορούμε να αλλάξουμε καθώς παρελθόν και μέλλον δεν διαφοροποιεί βιοχημικές αποκρίσεις στο σώμα (με απλά λόγια είτε ζήσουμε είτε φανταστούμε τον θάνατο, την ελευθερία, τον χωρισμό ο εγκέφαλος λειτουργεί το ίδιο),
3.Σε περίπτωση που θέλουμε παραπάνω πληροφορίες διαβάζουμε τις ιατρικές πληροφορίες του onmed.gr για να έχουμε και την πιο εκτενή εξήγηση.
Το ανθρώπινο σώμα ανταποκρίνεται στο άγχος απελευθερώνοντας ορμόνες που αυξάνουν τον ρυθμό της καρδιάς, της αναπνοής και αιματώνουν τους μυς ώστε να είναι έτοιμοι να ανταποκριθούν στην απειλή.
Όταν όμως η απελευθέρωση δεν σταματάει και τα επίπεδα άγχους παραμένουν υψηλά, τότε επηρεάζουν άμεσα την υγεία αρνητικά.
Μερικά από τα βασικά συμπτώματα του χρόνιου στρες είναι:
- Ευερεθιστότητα
- Κατάθλιψη
- Πονοκέφαλοι
- Αϋπνία
Το κεντρικό νευρικό και ενδοκρινικό σύστημα (CNS) είναι υπεύθυνο για την αντίδραση στην οποιαδήποτε κατάσταση σας κάνει να νιώθετε πως απειλείστε.
Ο υποθάλαμος στον εγκέφαλο παίρνει την εντολή ότι υπάρχει απειλή και ενημερώνει τα επινεφρίδια να απελευθερώσουν τις ορμόνες του στρες, δηλαδή την αδρεναλίνη και την κορτιζόλη.
Όταν η απειλή απομακρυνθεί, ο υποθάλαμος πρέπει να δώσει εντολή σε όλα τα συστήματα να επανέλθουν στον φυσιολογικό τους ρυθμό. Εάν το κεντρικό νευρικό σύστημα δεν καταφέρει να αποκαταστήσει τα φυσιολογικά επίπεδα ή εάν ο στρεσογόνος παράγοντας δεν απομακρύνεται, η ανταπόκριση στην απειλή θα συνεχιστεί.
Το χρόνιο στρες εκδηλώνεται και στη συμπεριφορά μέσω της υπερκατανάλωσης τροφής, μιας διατροφικής διαταραχής, της κατάχρησης αλκοόλ ή ναρκωτικών και της κοινωνικής απόσυρσης.
Αναπνευστικό και καρδιαγγειακό σύστημα
Οι ορμόνες του στρες επηρεάζουν το αναπνευστικό και καρδιαγγειακό σύστημα. Κατά τη διάρκεια της αντίδρασης στο στρες, η αναπνοή επιταχύνεται, προκειμένου να αυξηθεί το οξυγόνο στο αίμα. Αν πάσχετε από κάποιο αναπνευστικό πρόβλημα, όπως άσθμα ή εμφύσημα, το άγχος θα τα επιδεινώσει ακόμα περισσότερο.
Οι ορμόνες του στρες κάνουν τα αιμοφόρα αγγεία να συστέλλονται και να διοχετεύουν περισσότερο οξυγόνο στους μυς, ώστε να τους δυναμώνουν σε περίπτωση που χρειαστεί να λάβετε δράση και να αντιμετωπίσετε την απειλή. Αυτό σαν αποτέλεσμα αυξάνει την αρτηριακή σας πίεση.
Το χρόνιο στρες θα κάνει την καρδιά σας να εργάζεται πολύ σκληρά για μεγάλη διάρκεια. Όταν η πίεση ανεβαίνει συχνά, αυξάνονται και οι κίνδυνοι εγκεφαλικού επεισοδίου ή καρδιακής προσβολής.
Πεπτικό σύστημα
Το συκώτι, όταν βρίσκεστε σε κατάσταση άγχους, παράγει επιπλέον σάκχαρο (γλυκόζη) για να σας δώσει ενέργεια. Αν βιώνετε χρόνιο στρες μπορεί ο οργανισμός να μην είναι σε θέση να συμβαδίσει πια με αυτή την επιπλέον αύξηση γλυκόζης.
Έτσι, αυξάνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2.
Πιθανώς λόγω του αυξημένου καρδιακού ρυθμού και της ταχείας αναπνοής να προκληθούν επίσης καούρες και παλινδρόμηση οξέων στο στομάχι.
Μυϊκό σύστημα
Οι μύες όταν αγχώνεστε είναι τεταμένοι και λειτουργούν σαν να ετοιμάζονται να προστατευτούν από έναν επερχόμενο τραυματισμό. Έχουν την τάση να επανέρχονται μόλις χαλαρώσετε, όμως εάν μείνουν τεταμένοι για μεγάλο διάστημα μπορεί να σας προκαλέσουν πονοκεφάλους ή πόνους στην πλάτη και στους ώμους.
Σεξουαλικότητα και αναπαραγωγικό σύστημα
Το άγχος είναι από μόνο του εξαντλητικό για το σώμα και το μυαλό. Δεν είναι ασυνήθιστο να μην υπάρχει διάθεση για σεξουαλική συνεύρεση όταν βρίσκεστε υπό συνεχή πίεση.
Το βραχυπρόθεσμο άγχος μπορεί να προκαλέσει στους άνδρες περισσότερη παραγωγή τεστοστερόνης, ενώ το χρόνιο άγχος έχει αντίθετα αποτελέσματα και ρίχνει τα επίπεδα τεστοστερόνης.
Ακόμα μπορεί να προκαλέσει στυτική δυσλειτουργία ή και ανικανότητα. Το χρόνιο στρες μπορεί επίσης να αυξήσει το κίνδυνο μόλυνσης για τα αναπαραγωγικά όργανα του άνδρα, όπως ο προστάτης και οι όρχεις.
Στις γυναίκες, από την άλλη, το άγχος μπορεί να επηρεάσει τον εμμηνορροϊκό κύκλο και να οδηγήσει σε ακανόνιστες και πιο οδυνηρές περιόδους. Ακόμα, μπορεί να επιδεινώσει τα σωματικά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης.
Ανοσοποιητικό σύστημα
Το άγχος διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα κι αυτό βραχυπρόθεσμα σας βοηθά να αποφύγετε λοιμώξεις και να θεραπεύσετε τυχόν πληγές.
Αλλά με την πάροδο του χρόνου οι ορμόνες του στρες θα αποδυναμώσουν το ανοσοποιητικό σας, θα μειώσουν την ανταπόκριση του σώματός σας σε ξένους εισβολείς και θα κάνουν τον οργανισμό σας πιο ευαίσθητο σε ιογενείς ασθένειες όπως η γρίπη και το κοινό κρυολόγημα, καθώς και άλλες λοιμώξεις.
Το άγχος μπορεί ακόμα να αυξήσει τον χρόνο που χρειάζεται για να ανακάμψετε από κάποια ασθένειά ή τραυματισμό.
Νικος Παναγιωτόπουλος,
(Ψυχολόγος, MSc κλινική ψυχολογία, Υπ.Phd)
Γιατί το λίγο στρες μάς κάνει καλό
Εάν η περίοδος των γιορτών σάς προκαλεί άγχος, μπορείτε να πάρετε κουράγιο από τα ευρήματα νέας μελέτης, σύμφωνα με τα οποία το λίγο άγχος κάνει καλό.
«Οι επιπτώσεις του στρες είναι σαφείς και δεν πρόκειται για κάτι καινούριο», λέει ο Assaf Oshri, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Georgia.
«Λίγα όμως είναι γνωστά για τις επιπτώσεις του λίγου στρες. Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι τα χαμηλά έως μέτρια επίπεδα αντιληπτού στρες συσχετίστηκαν με αυξημένη νευρική ενεργοποίηση της μνήμης εργασίας, με αποτέλεσμα καλύτερη πνευματική απόδοση».
Η μνήμης εργασίας (MT), επίσης γνωστή ως λειτουργική μνήμη, μπορεί να ορίζεται ως το σύνολο των διαδικασιών που μας επιτρέπουν την προσωρινή αποθήκευση και το χειρισμό των πληροφοριών για να εκτελούμε περίπλοκες γνωστικές εργασίες, όπως η κατανόηση της γλώσσας, η ανάγνωση, οι μαθηματικές δεξιότητες, η εκμάθηση ή η συλλογιστική. Η μνήμη εργασίας είναι ένα είδος βραχυπρόθεσμης μνήμης και μάς χρησιμεύει όταν π.χ. θέλουμε να απομνημονεύσουμε έναν αριθμό τηλεφώνου ή να ανακαλέσουμε οδηγίες για το πώς θα φτάσουμε κάπου.
Οι ερευνητές ανέλυσαν μαγνητικές τομογραφίες από το Human Connectome Project, ένα έργο που χρηματοδοτείται από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ. Οι τομογραφίες έγιναν σε πάνω από 1.000 άτομα με διαφορετικό φυλετικό και εθνικό υπόβαθρο.
Όσοι ανέφεραν ότι είχαν χαμηλά ή μέτρια επίπεδα στρες είχαν αυξημένη δραστηριότητα στα μέρη του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην εργασιακή μνήμη.
Όσοι ανέφεραν όμως υψηλό στρες, εμφάνιζαν μείωσε σε αυτές τις περιοχές.
Οι ερευνητές υπολόγισαν τα επίπεδα άγχους μέσω ερωτήσεων όπως οι εξής: «Τον τελευταίο μήνα, πόσο συχνά στενοχωρηθήκατε εξαιτίας κάτι που συνέβη απροσδόκητα;» και «Τον τελευταίο μήνα, πόσο συχνά έχετε διαπιστώσει ότι δεν μπορούσατε να ανταπεξέλθετε σε όλα τα πράγματα που έπρεπε να κάνετε;».
Οι ερευνητές ρώτησαν επίσης τους συμμετέχοντες εάν ένιωθαν ότι η ζωή τους έχει νόημα και για την υποστήριξη που λαμβάνουν από τους φίλους τους.
Για την αξιολόγηση της λειτουργικής μνήμης, οι ερευνητές έδειξαν στους συμμετέχοντες μια σειρά εικόνων και τους ζήτησαν να ανακαλέσουν πληροφορίες.
Οι ερευνητές ανέλυσαν τις μαγνητικές τομογραφίες καθώς ολοκλήρωναν τις εργασίες για να αξιολογήσουν τη νευρική ενεργοποίηση σε διάφορα μέρη του εγκεφάλου.
Το χρόνιο επιβλαβές στρες μπορεί να αλλάξει τη δομή του εγκεφάλου, οδηγώντας σε αύξηση της λευκής ουσίας σε βάρος της φαιάς ουσίας, σημειώνουν οι συγγραφείς της μελέτης. Η τελευταία εμπλέκεται στον έλεγχο των μυών, στη λήψη αποφάσεων, στον αυτοέλεγχο και στη ρύθμιση των συναισθημάτων.
Αυτό το στρες μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο ημικρανίας υψηλής αρτηριακής πίεσης και καρδιακών παθήσεων, υπογραμμίζει η μελέτη.
Αντίθετα, προηγούμενες μελέτες του Oshri και των συνεργατών του, έχουν δείξει ότι το λίγο ή μέτριο στρες μπορεί να βοηθήσει στην οικοδόμηση ανθεκτικότητας και στη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης προβλημάτων ψυχικής υγείας, όπως είναι η κατάθλιψη και οι αντικοινωνικές συμπεριφορές.
Οι συμμετέχοντες στη μελέτη που ανέφεραν περισσότερη υποστήριξη από την οικογένεια ή τους φίλους, φάνηκε επίσης ότι είναι πιο ικανοί να αντιμετωπίσουν τα χαμηλά έως μέτρια επίπεδα στρες με υγιή τρόπο.
«Πρέπει να έχετε την κατάλληλη υποστήριξη για να βγείτε πιο δυνατοί από τις αντιξοότητες και το άγχος. Για μερικούς ανθρώπους, η έκθεση σε αντιξοότητες είναι καλή. Για άλλους όμως, όχι. Είναι πιθανότερο να ανταπεξέλθετε στο άγχος εάν έχετε μια υποστηρικτική κοινότητα ή οικογένεια», λέει.
Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό έντυπο Neuropsychologia.
πηγή onmed.gr