Ας εξετάσουμε ένα παράδειγμα που περιλαμβάνει τη Μαρία με φόβο και τον Γιώργο με φοβία στην ίδια κατάσταση.
Συμβάν:
Η Μαρία και ο Γιώργος καλούνται να μιλήσουν μπροστά σε ένα μεγάλο ακροατήριο στην εργασία τους.
Η Μαρία (Φόβος):
- Αντίδραση: Νιώθει άγχος και νευρικότητα πριν από την παρουσίαση. Η καρδιά της χτυπά πιο γρήγορα, τα χέρια της ιδρώνουν.
- Σκέψεις: “Είναι δύσκολο, αλλά αν προετοιμαστώ καλά, θα τα καταφέρω.”
- Συμπεριφορά: Προετοιμάζεται, κάνει πρόβα και μιλά μπροστά στο κοινό με κάποια νευρικότητα, αλλά ολοκληρώνει την παρουσίαση.
- Διάρκεια: Μετά την ομιλία, η ένταση φεύγει και νιώθει ανακούφιση.
Συμπέρασμα: Ο φόβος της Μαρίας είναι φυσιολογικός και σχετικός με το συγκεκριμένο γεγονός. Είναι προσωρινός και εξαφανίζεται όταν το γεγονός τελειώνει.
Ο Γιώργος (Φοβία):
- Αντίδραση: Ο Γιώργος έχει διαγνωστεί με Κοινωνική Φοβία (Κοινωνική Αγχώδη Διαταραχή).
- Σκέψεις: “Θα με κοροϊδέψουν. Θα κάνω λάθος. Θα ντροπιαστώ μπροστά σε όλους.”
- Συμπεριφορά: Προσπαθεί να βρει δικαιολογία για να αποφύγει την παρουσίαση. Αν δεν μπορεί να το αποφύγει, μπορεί να παγώσει, να μην μπορέσει να μιλήσει και να αποχωρήσει πανικόβλητος.
- Συμπτώματα: Έντονο άγχος, ταχυκαρδία, δύσπνοια, τρόμος, ζάλη, τάση φυγής. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν ακόμα και μέρες πριν από την παρουσίαση.
Συμπέρασμα: Η φοβία του Γιώργου είναι παθολογική και δυσανάλογη προς την πραγματική απειλή. Επηρεάζει τη ζωή του σοβαρά, καθώς τον οδηγεί σε αποφυγή κοινωνικών καταστάσεων και χρειάζεται ψυχοθεραπεία (π.χ. γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία) για να αντιμετωπιστεί.
Κεντρική Διαφορά:
- Φόβος: Η Μαρία αισθάνεται φυσιολογικό άγχος μπροστά σε μια πρόκληση. Το αντιμετωπίζει και προχωράει.
- Φοβία: Ο Γιώργος βιώνει έναν υπερβολικό, παράλογο και παρατεταμένο φόβο που τον εμποδίζει να λειτουργήσει και να συμμετέχει σε φυσιολογικές δραστηριότητες.