Ας δούμε ένα παράδειγμα που περιλαμβάνει τη Μαρία με φυσιολογική αηδία και τον Γιώργο με παθολογική αηδία (Διαταραχή Ιδεοψυχαναγκαστικής Καθαριότητας) στο ίδιο συμβάν:
Συμβάν:
Η Μαρία και ο Γιώργος επισκέπτονται ένα παλιό εστιατόριο και βρίσκουν το τραπέζι τους ελαφρώς λερωμένο με ψίχουλα.
Η Μαρία (Φυσιολογική Αηδία):
- Αντίδραση: Νιώθει στιγμιαία αηδία βλέποντας τα ψίχουλα και σκέφτεται ότι το εστιατόριο δεν είναι πολύ καθαρό.
- Σκέψεις: “Είναι λίγο αηδιαστικό, αλλά δεν είναι κάτι σοβαρό. Θα ζητήσω να καθαρίσουν το τραπέζι.”
- Συμπεριφορά: Ζητά ευγενικά από τον σερβιτόρο να καθαρίσει το τραπέζι και συνεχίζει κανονικά το γεύμα της.
- Διάρκεια: Μετά τον καθαρισμό, η αηδία υποχωρεί και η εμπειρία της στο εστιατόριο συνεχίζεται χωρίς πρόβλημα.
Συμπέρασμα: Η αηδία της Μαρίας είναι φυσιολογική, παροδική και λογική, αντιδρώντας σε κάτι που θεωρείται πραγματικά ανθυγιεινό.
Ο Γιώργος (Παθολογική Αηδία):
- Αντίδραση: Ο Γιώργος έχει Διαταραχή Ιδεοψυχαναγκαστικής Καθαριότητας (OCD – Contamination Type) και νιώθει έντονη αηδία μόλις βλέπει τα ψίχουλα, ακόμα κι αν το τραπέζι δεν είναι πολύ βρώμικο.
- Σκέψεις: “Όλα εδώ είναι βρώμικα και γεμάτα μικρόβια. Θα αρρωστήσω αν αγγίξω οτιδήποτε.”
- Συμπεριφορά: Σηκώνεται αμέσως, αρνείται να καθίσει ακόμα και αν το τραπέζι καθαριστεί. Φεύγει από το εστιατόριο, πλένει τα χέρια του πολλές φορές και αλλάζει ρούχα μόλις επιστρέψει σπίτι.
- Συμπτώματα: Εμμονικές σκέψεις για μικρόβια, έντονο άγχος και ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές καθαρισμού που διαρκούν ώρες.
Συμπέρασμα: Η αηδία του Γιώργου είναι παθολογική, υπερβολική και ανεξέλεγκτη, οδηγώντας σε αποφυγή κοινωνικών καταστάσεων και καταναγκαστικές συμπεριφορές για να μειώσει το άγχος του.
Κεντρική Διαφορά:
- Φυσιολογική Αηδία (Μαρία): Είναι προσωρινή, λογική και περιορίζεται σε εμφανείς, πραγματικούς παράγοντες. Δεν επηρεάζει τη λειτουργικότητα ή τη συμπεριφορά της σε βάθος χρόνου.
- Παθολογική Αηδία (Γιώργος): Είναι εμμονική, παρατεταμένη και οδηγεί σε δυσλειτουργική συμπεριφορά, δημιουργώντας προβλήματα στις καθημερινές του δραστηριότητες και στις κοινωνικές του σχέσεις.