2) Ψυχικη υγεια και Ποιοτητα ζωης

BY: profilers

Χωρίς κατηγορία

Comments: Δεν υπάρχουν Σχόλια

Η ποιότητα ζωής έχει απασχολήσει και συνεχίζει να απασχολεί το ερευνητικό ενδιαφέρον τα τελευταία χρονιά στο χώρο της υγειάς και ειδικότερα της ψυχικής υγεία με θεωρητικά μοντέλα αλλά και ψυχομετρικά εργαλεία να πρώτο εμφανίζονται στα μισά της προηγουμένης δεκαετίας (Akranavičiūtė, D., & Ruževičius, J., 2007). Σύμφωνα με τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας (WHO), η ποιότητα ζωής ορίζεται ως «η υποκειμενική αντίληψη του ατόμου για τη θέση του στη ζωή, στο πλαίσιο του πολιτισμού και των συστημάτων αξιών στα οποία ζει σε συνάρτηση με τους στόχους, τις προσδοκίες, τα πρότυπα και τις ανησυχίες του». Επιπλέον, ο Αμερικάνικος ψυχολογικός σύλλογος (A.P.A.) ορίζει την ποιότητα ζωής ως το επίπεδο που ένα άτομο αντλεί ευχαρίστηση από την ζωή του/της. Τα μέρη που απαρτίζουν μια καλή ποιότητα ζωής είναι τα εξής: η ψυχική υγειά, η σωματική υγειά, οι κοινωνικές και διαπροσωπικές σχέσεις, και το ευρύτερο περιβάλλον του ατόμου (Pequeno et al., 2020). 

Ενδεικτικά οι τέσσερις παράγοντες που συχνότερα συναντάμε στην μέτρηση της ποιότητας ζωής μπορεί να περιλαμβάνουν:

Ψυχική Υγειά  

  • Θετικά συναισθήματα,
  • Σκέψημάθησημνήμη και συγκέντρωση,
  • Σωματική́ εικόνα και εμφάνιση,
  • Αυτοεκτίμηση,
  • Αρνητικά συναισθήματα και σκέψεις,
  • Πνευματικά́ ενδιαφέροντα και προσωπικές πεποιθήσεις. 

Σωματική Υγειά 

  • Πόνοι και σωματικές ενοχλήσεις,
  • Ενεργητικότητα και κόπωση,
  • Ύπνος και ανάπαυση,
  • Κινητικότητα,
  • Εξάρτηση από φάρμακα και θεραπείες,  
  • Δραστηριότητες στην καθημερινότητά,
  • Ικανότητα για εργασία.

Κοινωνικές και Διαπροσωπικές Σχέσεις

  • Ποιότητα σχέσεων, 
  • Υποστήριξη από το κοινωνικό περιβάλλον, 
  • Ικανοποίηση από σεξουαλική ζωή.

Περιβάλλον

  • Αίσθημα ασφάλειας, 
  • Περιβάλλον κατοικίας, 
  • Οικονομικοί πόροι,
  • Διαθεσιμότητα και ποιότητα υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής προνοίας,
  • Δυνατότητα απόκτησης πληροφοριών και νέων δεξιοτήτων,
  • Δυνατότητα συμμέτοχης σε ψυχαγωγικές δραστηριότητές, 
  • Ελεύθερος χρόνος,
  • Φυσικό περιβάλλον, 
  • Μέσα μεταφοράς. 

Είναι πλέον αρκετά σύνηθες εργαλεία που μετρούν την ποιότητα ζωής ενός ατόμου να χρησιμοποιούνται από ειδικούς ψυχικής υγείας για την επίτευξη μιας πιο ολιστικής προσέγγισης που δεν περιορίζεται στο σύμπτωμα, αλλά και για την δημιουργία αποτελεσματικών, εξατομικευμένων, παρεμβάσεων για άτομα αλλά και ομάδες. 

Η κατάθλιψη αλλά και οι αγχώδεις διαταραχές έχουν συνδεθεί ερευνητικά με μειωμένα επίπεδα ποιότητας ζωής (Rubio etal., 2014, Rubio et al., 2013, Comer et al., 2010, Hauken et al., 2018, Stevanovic et al., 2011). Αντίστροφα, η υποβαθμισμένη ποιότητα ζωής έχει αποδειχθεί πως λειτουργεί ως παράγοντας επικινδυνότητας για την εμφάνιση καταθλιπτικών συμπτωμάτων και άγχους (Hoertel et al., 2017). Επιπροσθέτως, έρευνες έχουν καταδείξει πως άτομα με συμπτωματολογία επιβαρυμένης ψυχικής υγείας που έχουν μια καλή ποιότητας ζωής έχουν παραπάνω πιθανότητες να νιώθουν πως κατέχουν τον έλεγχο των συμπτωμάτων τους, έχουν μεγαλύτερο αίσθημα αυτονομίας, έχουν εντονότερα την αίσθηση του ανήκειν, έχουν καλύτερη και ευνοϊκότερη αυτοεικόνα, έχουν μεγαλύτερη εμπλοκή σε δραστηριότητες που τους δίνουν χαρά και τους πραγματώνουν και τέλος πως νιώθουν παραπάνω και συχνότερα αισιοδοξία και ελπίδα για την ζωή. Αντίθετα, άτομά με κακή ποιότητα ζωής νιώθουν μεγαλύτερη δυσφορία και απαισιοδοξία, ανήμποροι και μη αυτόνομοι, και έχουν χαμηλότερη αυτοεκτίμηση (Connell et al., 2012).

Εν κατακλείδι, μια κακή ποιότητα ζωής συνδέεται με παραπάνω πιθανότητες επιβαρυμένης ψυχολογίας. Ενώ ταυτόχρονα, μια δυσμενής ψυχική υγειά συνδέεται με μια φτωχότερη ποιότητα ζωής. Αποτελέσματα σαν και αυτά μας επιτρέπουν να αντιληφθούμε την συμβιωτική σχέση που υπάρχει μεταξύ των δυο όπως και την επιτακτική ανάγκη για την κατανόηση, πρόληψη αλλά και αντιμετώπιση των ζητημάτων που φέρνουν στις ζωές των ανθρώπων αλλά και στην κοινωνία συλλογικά. 

Μικρά καθημερινά, εφικτά βήματα για την προαγωγή της ψυχικής μας υγείας:

  • Άσκηση, για την κινητοποίηση του σώματος αλλά και του νου,
  • Ισορροπημένη διατροφή,
  • 7 με 9 ώρες ύπνου για την αναγκαία ξεκούραση του νου και του σώματος μας,
  • Επαφή με αγαπημένα άτομα και ενασχόληση με δραστηριότητες που μας γεμίζουν,
  • Επαφή με το εδώ και τώρα μέσα από την εφαρμογή πρακτικών και τεχνικών ενσυνειδητότητας, διαφραμματικής αναπνοής κ.α., 
  • Αλλαγή στάσης παρατήρησης του κόσμου και του εαυτού (η παρατήρηση είναι η μεταβλητή που μπορεί να αλλάξει τα πάντα),
  • Αποδοχή των δυσκολίων που μπορεί να αντιμετωπίζουμε και απενοχοποίηση της επίσκεψης σε ψυχολόγο.

Αφουξενίδου Ελένη, 

(Ψυχολόγος, MS συμβουλευτική ψυχολογία και ψυχοθεραπεία)

Βιβλιογραφία

APA dictionary of psychology. (n.d.). APA Dictionary of Psychology. https://dictionary.apa.org/quality-of-life

Comer, J. S., Blanco, C., Hasin, D. S., Liu, S., Grant, B. F., Turner, J. B., & Olfson, M. (2010). Health-related quality of life across the anxiety disorders. The Journal of Clinical Psychiatry72(01), 43-50. https://doi.org/10.4088/jcp.09m05094blu

Connell, J., Brazier, J., O’Cathain, A., Lloyd-Jones, M., & Paisley, S. (2012). undefined. Health and Quality of Life Outcomes10(1), 138. https://doi.org/10.1186/1477-7525-10-138

Hauken, M. A., Senneseth, M., Dyregrov, A., & Dyregrov, K. (2018). Anxiety and the quality of life of children living with parental cancer. Cancer Nursing41(1), E19-E27. https://doi.org/10.1097/ncc.0000000000000467

Hoertel, N., Blanco, C., Oquendo, M. A., Wall, M. M., Olfson, M., Falissard, B., Franco, S., Peyre, H., Lemogne, C., & Limosin, F. (2017). A comprehensive model of predictors of persistence and recurrence in adults with major depression: Results from a national 3-year prospective study. Journal of Psychiatric Research95, 19-27. https://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2017.07.022

Pequeno, N. P., Cabral, N. L., Marchioni, D. M., Lima, S. C., & Lyra, C. D. (2020). Quality of life assessment instruments for adults: A systematic review of population-based studies. Health and Quality of Life Outcomes18(1). https://doi.org/10.1186/s12955-020-01347-7

Rubio, J. M., Olfson, M., Villegas, L., Pérez-Fuentes, G., Wang, S., & Blanc, C. (2013). Quality of life following remission of mental disorders. The Journal of Clinical Psychiatry74(05), e445-e450. https://doi.org/10.4088/jcp.12m08269

Rubio, J. M., Olfson, M., Pérez-Fuentes, G., Garcia-Toro, M., Wang, S., & Blanco, C. (2014). Effect of first episode Axis I disorders on quality of life. Journal of Nervous & Mental Disease202(4), 271-274. https://doi.org/10.1097/nmd.0000000000000117

Rubio, J. M., Olfson, M., Pérez-Fuentes, G., Garcia-Toro, M., Wang, S., & Blanco, C. (2014). Effect of first episode axis I disorders on quality of life. The Journal of nervous and mental disease202(4). 

Stevanovic, D., Jancic, J., & Lakic, A. (2011). The impact of depression and anxiety disorder symptoms on the health-related quality of life of children and adolescents with epilepsy. Epilepsia52(8), e75-e78. https://doi.org/10.1111/j.1528-1167.2011.03133.x

Whoqol-bref. (n.d.). WHO | World Health Organization. https://www.who.int/tools/whoqol/whoqol-bref

error: Content is protected !!